Για 4 παραστάσεις στο Μικρό Θέατρο της Μονής Λαζαριστών
Συνέντευξη: στην Κική Μουστακίδου
Ένα ζευγάρι μικροαστών ζει σε ένα ασφυκτικό διαμέρισμα και βλέπει ασταμάτητα τηλεόραση. Όταν οι δύο ήρωες καταλαβαίνουν ότι οι νέοι τους γείτονες είναι μετανάστες, αρχίζουν να οπλοφορούν και να υπερασπίζονται με γελοίο – και επικίνδυνο τρόπο ταυτόχρονα – το «οχυρό» τους.
Η Αιμιλία Βάλβη είναι μία από τους δύο πρωταγωνιστές της βραβευμένης από το Υπουργείο Πολιτισμού (Α’ Κρατικό Βραβείο Θεατρικού έργου για νέους συγγραφείς) παράδοξης κωμωδίας «Η Απειλή» της Άρτεμης Μουστακλίδου σε σκηνοθεσία του Γιάννη Λεοντάρη που ανεβαίνει από την Πέμπτη 20 μέχρι την Κυριακή 23 Απριλίου στο Μικρό Θέατρο της Μονής Λαζαριστών, σε μια παραγωγή του ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης.
«Κάποια στιγμή μέσα στο κείμενο, το ζευγάρι αναφέρεται στους μετανάστες και ακούγεται η εξής φράση: ‘’Θα τους σκοτώσω. Σάμπως θα τους αναζητήσει και κανείς;’’. Αργότερα, κι ενώ περπατούσαμε στους δρόμους του Ναυπλίου, ακούσαμε δυο μαγαζάτορες να γελάνε με έναν πλανόδιο πωλητή που δεν καταλάβαινε ελληνικά. Ο ένας από τους δύο έλεγε: ‘’Τώρα να τι να τον κάνω αυτόν; Να τον σκοτώσω; Κι αν τον σκοτώσω, θα τον ψάξει και κανείς;’’. Και εκεί παγώσαμε».
Με ένα παράδειγμα βγαλμένο από την καθημερινότητα, η Αιμιλία εξηγεί το πόσο πολύ μας αφορά αυτή η παράσταση. Αν και το έργο γράφτηκε το 2009, τότε που οι οικονομικοί μετανάστες αποτελούσαν την «απειλή» του διαφορετικού, βρίσκει γόνιμο χώρο και σήμερα στην Ελλάδα και την Ευρώπη της προσφυγικής κρίσης.
Δεν είναι καθόλου τυχαία, άλλωστε, η επιλογή του σκηνικού στην παράσταση: 180 σωσίβια που έστειλε ο Δήμος Μυτιλήνης, από εκείνα που χρησιμοποίησαν οι πρόσφυγες για να παλέψουν με τα κύματα και να φτάσουν μέχρι τη στεριά του νησιού, ορίζουν τον χώρο του διαμερίσματος των πρωταγωνιστών…
Η παράστασή είναι μια παραγωγή του ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης. Πριν έναν χρόνο, σε ένα κέντρο φιλοξενίας στην Κοζάνη, δύο πρόσφυγες από τη Συρία ερωτεύτηκαν και παντρεύτηκαν εκεί, μέσα στο κέντρο. Πώς θα αντιδρούσε σε αυτή την είδηση το ζευγάρι μικροαστών που ενσαρκώνετε εσύ και ο Παναγιώτης Παπαϊωάννου;
Με αδιαφορία και με θυμό, όπως αντιμετωπίζουν τα πάντα. Αδιαφορία ως προς την ουσία του πράγματος, ότι για δύο ανθρώπους, ακόμα και σε αυτή τη δύσκολη συνθήκη, μπορεί να αναπτυχθεί αυτό το υπέροχο συναίσθημα της αγάπης και να δημιουργηθεί κάτι πολύ όμορφο. Θα το έβλεπαν ως ακόμη μία απειλή, ότι δηλαδή αυξάνονται και πληθύνονται μέσα σε έναν χώρο που τους έχει δοθεί από το ελληνικό κράτος.
Τι είναι για σένα μικροαστισμός; Είναι η πιο διαχρονική απειλή για τον σύγχρονο άνθρωπο;
Όσο και να το έχουμε πολλές φορές απέναντί μας, μεγαλώσαμε και μέσα και έξω από αυτό. Επίσης, βρισκόμαστε πολλές φορές μέσα σε αυτό. Και εγώ είμαι μέσα σε ένα σχήμα με τον σύντροφό μου, με τα παιδιά μας, με το σπίτι μας, με την θαλπωρή που πολλές φορές παρέχει αυτό το πράγμα. Αυτό λοιπόν το μοτίβο του μικροαστισμού – θα το μεταφράσω ως αναζήτηση μιας ασφάλειας – είναι επικίνδυνο. Ο φόβος του ανθρώπου να μην αλλάξει τίποτα, να είναι στα συγκεκριμένα πλαίσια που του ορίζει ένα σπίτι, μια οικογένεια, μια καθημερινή συμπεριφορά ίδια, προφυλαγμένη και προστατευμένη, δεν θα πρέπει να υπάρχει. Θα πρέπει διαρκώς να τραβάμε οι ίδιοι το χαλάκι κάτω από τα πόδια μας, αλλιώς θα έρθει η ίδια η ζωή να μας το τραβήξει με πολύ βίαιο τρόπο.
Τι πιστεύεις ότι θέλουν να προστατέψουν οι άνθρωποι όταν κλείνονται στον εαυτό τους, φτιάχνοντας ενός τύπου οχυρό μακριά από οτιδήποτε διαφορετικό;
Στη δική μας την παράσταση πρόκειται για μία σχέση, είναι ένα ζευγάρι. Όταν αρνείσαι να αντιμετωπίσεις τον άλλο δίπλα σου που είναι ο καθρέφτης του εαυτού σου, δυσκολεύεσαι. Δεν είναι εύκολο πράγμα πάντα η αληθινή εικόνα σου. Δεν μας αρέσει ο εαυτός μας πολύ συχνά, ούτε μας αρέσει και ο άλλος στις δύσκολες στιγμές του. Έχουμε μάθει και τα τακτοποιούμε τα πράγματα: αυτό είναι καλό, αυτό είναι κακό, οπότε δεν μας αρέσει να αποκαλύπτεται και ένα κουτάκι δικό μας που δεν είναι κοινά αποδεκτό.
Το έργο είναι μια κωμωδία που είναι παράδοξη. Ποια παράδοξα συμβαίνουν και θα μας κάνουν να χαμογελάσουμε;
Το τίποτα μεγεθύνεται πάρα πολύ, αποκτά ξαφνικά πολύ μεγάλη σημασία. Το πώς το κλάμα ενός μωρού μπορεί να τινάξει τα πάντα στον αέρα. Το πώς διεκδικώ τη θέση μου απέναντι στην τηλεόραση, ότι αποκτώ όλον αυτόν τον χώρο και δεν αφήνω καθόλου χώρο στον άνθρωπο δίπλα μου για να καθίσει. Μικρά, ασήμαντα πράγματα που ξαφνικά μπορούν πραγματικά να είναι η αφορμή για έναν τρομακτικό καυγά. Το τίποτα που γίνεται τεράστιο περνά στο κωμικό και στη συνέχεια γίνεται κάτι άλλο.
Πώς προσέγγισες τον ρόλο; Ποιες διαδικασίες ακολούθησες για να μπεις στον ψυχισμό μιας μικροαστής που φοβάται του ήχους των μεταναστών γειτόνων;
Επειδή δουλεύουμε με έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο με τον σκηνοθέτη, Γιάννη Λεοντάρη και με τον συμπαίκτη μου, τον Παναγιώτη Παπαϊωάννου, δεν υπάρχει η προσέγγιση του «βρίσκω τον ρόλο μου και τον δουλεύω κατά μόνας». Όλοι μαζί δουλεύουμε ένα πράγμα και πολλές φορές ο ηθοποιός δεν έχει απόλυτο έλεγχο της εικόνας του και του πού οδηγεί τα πράγματα. Δημιουργεί πράγματα, τα οποία ο σκηνοθέτης τα μεταμορφώνει και τα μεταφράζει. Είναι τόσο ομαδικό και τόσο μπλεγμένο, πολύ δημιουργικό για εμάς, που δεν ξέρω πού αρχίζει η δική μου η δουλειά και πού μπλέκεται με του Παναγιώτη και του Γιάννη.
Με ποιες εντυπώσεις έρχεται «Η Απειλή» από την Κοζάνη στη Θεσσαλονίκη; Ποιες ήταν οι αντιδράσεις του κόσμου εκεί;
Αυτό που θέλαμε να δείξουμε είναι το πώς ο άνθρωπος αυτός, ο μικρός φασιστάκος που κρύβουμε όλοι μέσα μας και βρίσκεται δίπλα μας, μπορεί να είναι την ίδια στιγμή γελοίος, αστείος και επικίνδυνος. Πολλές φορές λοιπόν, οι θεατές γελούν με αυτά τα πλάσματα που πάσχουν πάνω στη σκηνή, γιατί πραγματικά πάσχουν. Για παράδειγμα, κάποια στιγμή βρίσκονται με ένα όπλο στα χέρια και δεν ξέρουν τι να το κάνουν. Αυτό είναι πολύ κωμικό, αλλά και πολύ επικίνδυνο. Στην παράσταση φλερτάρουμε με μια ακραία φόρμα, αλλά ίσως τελικά να μην είναι τόσο ακραία.
Info
«Η Απειλή» της Άρτεμης Μουστακλίδου
Σκηνοθεσία – ηχητικός σχεδιασμός: Γιάννης Λεοντάρης
Σκηνικά – κοστούμια: Άση Δημητρολοπούλου
Φωτισμοί: Άγγελος Γουναράς
Βοηθός φωτιστή: Κατερίνα Σακκουλά
Παίζουν:
Αιμιλία Βάλβη, Παναγιώτης Παπαϊωάννου
Φωτογραφίες / Trailer: Σάκης Αναστασόπουλος
Διάρκεια παραστάσεων: Πέμπτη 20/4/2017 έως Κυριακή 23/4/2017
Μια μετάκληση του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος
Πληροφορίες – κρατήσεις: τηλ. 2315 200 200
Η παράσταση παρουσιάζεται στο πλαίσιο του προγράμματος «Εγώ, ο ξένος» του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κοζάνης που έχει ως στόχο να αναδείξει θέματα διαφορετικότητας, σημαντικά κείμενα πάνω στην ιδέα του «Άλλου», να συντονιστεί με φλέγοντα κοινωνικά και πολιτικά θέματα της εποχής.