Ο ερμηνευτής από την Κύπρο και το «θαύμα» του
Συνέντευξη στην Κική Μουστακίδου
Σεπτέμβριος 2017. Το αμφιθέατρο του Κήπου των Εποχών στη Νέα Παραλία είναι ασφυκτικά γεμάτο από κόσμο που παρακολουθεί τη «Φθινοπωρινή Συναυλία». Είναι ένα θέαμα με 17 νέους μουσικούς που παρουσιάζουν για τέσσερις ώρες τα δικά τους τραγούδια.
Κάποια στιγμή, ο Γιάννης Διονυσίου στέκεται μπροστά στο μικρόφωνο και ερμηνεύει το «Φέρνω τα πέρατα κοντά», ένα κομμάτι ηχογραφημένο με τη δική του φωνή, γραμμένο από τον Βασίλη Πετρίδη. Μόλις η μελωδία σταματά, ο κόσμος ξεσπά σε παρατεταμένο χειροκρότημα. Είναι εκείνα τα πολύτιμα δευτερόλεπτα που χρειάζεται ο ανθρώπινος οργανισμός για να συνειδητοποιήσει ότι βρέθηκε μπροστά σε ένα θαύμα.
Το «θαύμα» αυτό γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κύπρο, στο χωριό Περιστερώνα λίγο έξω από τη Λευκωσία, και ήρθε στη Θεσσαλονίκη για σπουδές. Ο Γιάννης Διονυσίου τελείωσε το τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του ΠΑΜΑΚ με ειδίκευση στην ψαλτική τέχνη και κάνει το μεταπτυχιακό του πάνω στο ίδιο αντικείμενο στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Σε ηλικία πέντε ετών ξεκίνησε να μαθαίνει πιάνο, στα οκτώ του χρόνια έπιασε το βιολί και στα δέκα άρχισε τα μαθήματα βυζαντινής μουσικής. «Μου είπε η μάνα μου να πάω για να δω αν με ενδιαφέρει, γιατί τραγουδούσα από μικρός. Ήθελε να μας έχει σε εγρήγορση, μας παρότρυνε να κάνουμε πράγματα πάνω στη μουσική χωρίς να μας πιέζει. Αν έχεις καλό δάσκαλο, που δεν είναι μόνο ψάλτης αλλά και μουσικός, μπορεί να σου μάθει πολλά πράγματα για τη φωνή σου, το σώμα σου, το τσαγανό σου και τον χαρακτήρα σου. Ευτύχησα να έχω έναν τέτοιο δάσκαλο στην Κύπρο», μας λέει στην κουβέντα που κάναμε στο Σάρωθρον.
Σε περίπτωση που δεν έχετε ακούσει τον Γιάννη Διονυσίου με τους «Γιαγιάκω» ή τους «Ηλιοδρόμιο», σχήματα στα οποία συμμετείχε παλιότερα, μπορεί να τον έχετε δει στο «Σερσέ λα φαμ – Οι γυναίκες στα τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη», μια μουσικοθεατρική παράσταση του ΚΘΒΕ με τον Δημήτρη Μπάση, τη Λιζέτα Καλημέρη και τη Γιώτα Νέγκα. Ή λίγο παλιότερα στην επίσης μουσικοθεατρική παράσταση «Με μουσικές εξαίσιες… με φωνές!..» του ΚΘΒΕ με τη Ζωζώ Σαπουντζάκη και τον Άκη Σακελλαρίου. Την προηγούμενη σεζόν ασχολήθηκε και με το παιδικό θέατρο ως μέλος του θιάσου της παράστασης «Ο Ιάσονας και το χρυσόμαλλο δέρας» σε σκηνοθεσία της Σοφίας Σπυράτου.
Η Κύπρος και οι καταπληκτικές φωνές της
«Είναι ένα κλισέ, δεν ξέρω τι γίνεται. Μάλλον είμαστε λιγότεροι και επειδή οι περισσότεροι ερχόμαστε στην Ελλάδα για να κάνουμε κάτι επαγγελματικά, έχει μείνει. Στην Κύπρο δεν υπάρχει τμήμα Μουσικών Σπουδών σε δημόσιο Πανεπιστήμιο, μόνο σε ιδιωτικά. Επίσης, μέχρι πρότινος, δεν υπήρχαν δισκογραφικές εταιρείες. Πρόσφατα βγήκε η εταιρεία ‘’Λουβάνα’’, που είναι αξιόλογη».
Το τραγούδι και η ψαλτική
«Για μένα είναι δυο παράλληλα κανάλια, δεν είναι κάποιο πιο δυνατό από το άλλο. Η ψαλτική είναι μια καθαρά φωνητική μουσική, δεν υπάρχει συνοδεία μουσικών οργάνων. Είναι μια εκκλησιαστική λατρευτική μουσική η οποία έχει τις ρίζες της στους πρωτοχριστιανικούς αιώνες , όπου συναντιούνται δυο δρόμοι της εβραϊκής παράδοσης και της αρχαιοελληνικής και διαμέσου των αιώνων φτιάχνεται αυτή η μουσική. Με δική της γραφή, δικό της τρόπο και κλίμακες».
Από το ελληνικό ροκ στα ρεμπέτικα
«Όταν πήγαινα Α’ Λυκείου, ξεκίνησε το μουσικό σχολείο στην Κύπρο κάπως πιλοτικά. Πήγα και αποφοίτησα από εκεί. Εκείνα τα χρόνια είχαμε ξεκινήσει μια μπάντα με ελληνικό ροκ. Τρύπες, Πυξ Λαξ, Ξύλινα Σπαθιά. Στη συνέχεια όμως, για τις ανάγκες ενός μουσικού διαγωνισμού, κάναμε ρεμπέτικα υπό την καθοδήγηση ενός καθηγητή. Ξεκίνησα να ασχολούμαι περισσότερο με τη λαϊκή μουσική. Από τότε ξεκίνησα να έχω τη μούρλα να αγοράζω cd. Τη έχω ακόμα αυτή την ‘’αρρώστια’’, μ’ αρέσει να αγοράζω ένα cd και να το ακούω από την αρχή μέχρι το τέλος. Όταν ήρθα στην Ελλάδα, ανακάλυψα και τον κόσμο των παλιών ηχογραφήσεων, έναν κόσμο άγνωστο μέχρι τότε για μένα».
Η αυθεντικότητα της λαϊκής μουσικής
«Η λαϊκή μουσική έχει μια αλήθεια η οποία μου αρέσει. Είναι ανεπιτήδευτη μουσική. Μου βγάζει μια αυθεντικότητα. Και για αυτό ίσως να ασχολήθηκα λίγο περισσότερο με αυτή. Το ρεμπέτικο δεν πρέπει να διαχωρίζεται από το λαϊκό, όλα είναι λαϊκή αστική μουσική. Είναι μία μουσική που αναπτύχθηκε κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα: στην Αθήνα, τον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη. Βεβαίως, χωρίς τους Μικρασιάτες πρόσφυγες αυτή η μουσική θα ήταν πολύ διαφορετική. Αυτοί ξεκίνησαν το όλο πράγμα και συνέβαλαν τα μέγιστα για να διαμορφωθεί με αυτόν τον τρόπο η λαϊκή μουσική».
Στράτος Διονυσίου και Γιάννης Διονυσίου
«Απλή συνωνυμία το όνομα, αλλά είναι ένας από τους αγαπημένους μου ερμηνευτές. Όπως ο Στέλιος Καζαντζίδης και ο Μανώλης Αγγελόπουλος. Από συνθέτες, αγαπώ τον Μάρκο Βαμβακάρη και τον Βασίλη Τσιτσάνη».
Οι ευκαιρίες που λείπουν
«Σήμερα είναι πολύ δυσκολότερο για κάποιον νέο να προσεγγίσει το εμπόριο, τη μουσική βιομηχανία. Προωθείται μόνο ό, τι θα αποφέρει χρήματα ενώ παλιότερα αυτό δε συνέβαινε τόσο πολύ. Επίσης, στη Θεσσαλονίκη δεν υπάρχουν χώροι, στους οποίους να μπορούμε να παίζουμε άνετα τη μουσική μας. Δε γίνεται σε μια πόλη του ενός εκατομμυρίου να υπάρχουν δυο τρεις μουσικές σκηνές μόνο. Όταν επιλέγεις να ζεις από αυτό, ξέρεις ότι θα πεινάσεις, αλλά τουλάχιστον να παρουσιάζεις κάπου το πρόγραμμά σου και να έχεις ανταπόκριση από τους μαγαζάτορες, να ξέρεις ότι θα το προωθήσουν».
Στη Θεσσαλονίκη οι νέοι καλλιτέχνες τολμούν
«Νιώθω ότι κάτι γίνεται αυτή την περίοδο στη Θεσσαλονίκη. Βλέπω και έχω και επικοινωνία με ανθρώπους που δημιουργούν, τολμούν, παρά την όλη κατάσταση. Οι Άιντε Ψιλά Ψιλά, οι Ηλιοδρόμιο, ο Βασίλης Πετρίδης, ο Γιάννης Παπαγεωργίου, η Ναταλία Λαμπαδάκη, ο Χρήστος Παπαδόπουλος και ο Αστέρης Κωνσταντίνου με τους Ρεβάνς. Κάτι πρέπει να κάνεις για να εκφραστείς και να δημιουργήσεις, να μην κάθεσαι με σταυρωμένα χέρια. Ζούμε σε μια κατεστραμμένη χώρα, αυτό πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε για να πάμε παρακάτω».
Info
Στις αρχές του Νοέμβρη, ο Γιάννης Διονυσίου συμμετείχε στην παράσταση «Είμαστε αλάνια» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με ρεμπέτικες κομπανίες νέων στο πάλκο και με συμμετοχή του Μανώλη Πάππου και του Βαγγέλη Κορακάκη.
Κάθε Κυριακή μεσημέρι εμφανίζεται στο καφενείο «4 Εποχές» με τον Βασίλη Ζιγκερίδη και τον Ιάκωβο Μωυσιάδη σε ένα ρεπερτόριο «Καφέ Αμάν και άλλα» με σμυρνέικα και μικρασιάτικα τραγούδια.
Κάθε Τετάρτη εμφανίζεται στην Αθήνα, στον «Πινόκλη» με τον Γιάννη Παπαγεωργίου.