Η κλασική πολιτική κωμωδία από την ομάδα Enigma στο θέατρο «Αμαλία»
Συνέντευξη:στην Κική Μουστακίδου
Είναι ένα χειμωνιάτικο βράδυ στην μεταπολιτευτική Τρίπολη εν μέσω προεκλογικής περιόδου. Τέσσερις τοπικοί παράγοντες υποψήφιων βουλευτών, φίλοι μεταξύ τους, συζητάνε για τις επερχόμενες εκλογές. Ο Κώστας, ο Βασίλης, ο Τάσος και ο Αλέκος κουβεντιάζουν με πάθος και αγωνιστικότητα αλλά ταυτόχρονα κρατούν κρυφά τα «χαρτιά» τους, έτοιμοι να τα αποκαλύψουν μονάχα για να υπονομεύσουν ο ένας τον άλλο.
Αυτό είναι το σκηνικό και η ατμόσφαιρα της παράστασης «Δάφνες και Πικροδάφνες» που παρουσιάζει η θεατρική ομάδα Enigma στο θέατρο «Αμαλία» (Αμαλίας 71). Ο ηθοποιός Κυριάκος Δανιηλίδης είναι ένας εκ των πρωταγωνιστών και ο σκηνοθέτης του διαχρονικού έργου των Δημήτρη Κεχαΐδη και Ελένης Χαβιαρά.
Πίνοντας έναν μεσημεριανό καφέ στο πλακόστρωτο της Κατούνη, μιλήσαμε για τη δύναμη του εν λόγω κειμένου που, αν και μετρά τέσσερις δεκαετίες, εξακολουθεί να ακτινογραφεί με ακρίβεια την νεοελληνική κοινωνία, για τη διττή φύση των Ελλήνων και για τις… δάφνες που φυτρώνουν μόνες τους.
Μιλάμε για ένα κλασικό έργο που ανέβηκε για πρώτη φορά πριν 36 χρόνια και συνεχίζει ακάθεκτο την πορεία του. Γιατί πιστεύεις ότι μιλά ακόμα μέσα μας;
Διότι αυτό που σχολιάζει, αυτό που πραγματεύεται το συγκεκριμένο κείμενο αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικά της κοινωνίας που ζούμε. Τα μικροκομματικά συμφέροντα, οι πελατειακές σχέσεις, το ρουσφέτι, θεωρώ ότι δεν τα έχει αποβάλει ο Έλληνας. Κακά τα ψέματα, αυτή είναι και μία από τις αιτίες που φτάσαμε μέχρι εδώ. Σε αυτό το κείμενο του Κεχαΐδη και της Χαβιαρά είναι η αρχή του κακού. Λίγο μετά την μεταπολίτευση και μέχρι σήμερα διαμορφώθηκε ένα πολιτικό σύστημα πάρα πολύ σαθρό και πάρα πολύ κακόβουλο.
Βιώνουμε μία πολιτική κατάσταση ιδιαιτέρως ρευστή. Πότε ακριβώς αποφάσισες να ανεβάσεις το συγκεκριμένο έργο; Υπήρχε κάποιο γεγονός που σε κινητοποίησε;
Καταρχήν μου αρέσει πάρα πολύ σαν έργο, είναι ένα από τα αγαπημένα μου κείμενα μαζί με «Το Τάβλι» του Κεχαΐδη. Μέσα από το χιούμορ και μέσα από την κωμωδία νομίζω ότι περνάει συγκεκριμένα μηνύματα, που ταιριάζουν στη φάση που βρισκόμαστε στην Ελλάδα. Πέρα από αυτό είναι ένα ελληνικό έργο και πιστεύω ότι το κοινό επικοινωνεί καλύτερα με τέτοιου είδους κείμενα. Υπάρχει ρέων λόγος, καταστάσεις και πρόσωπα της διπλανής πόρτας που συγκεντρώνουν όλα αυτά τα χαρακτηριστικά του σύγχρονου Έλληνα.
Η δάφνη είναι συχνά ένα αυτοφυές φυτό. Φυτρώνει μόνο του, δε χρειάζεται να το σπείρει κανείς. Οι πολιτικοί της Ελλάδας από πού πιστεύεις ότι ξεφύτρωσαν;
Βρήκαν ένα προσοδοφόρο έδαφος αμέσως μετά τη Χούντα. Βέβαια, εγώ είμαι γεννημένος πολύ αργότερα και αυτή την πολιτική κατάσταση δεν τη βίωσα. Αλλά από αφηγήσεις και διαβάσματά μου, θεωρώ ότι υπήρχαν άνθρωποι οι οποίοι έμπαιναν σε πολιτικές νεολαίες με σκοπό να κατακτήσουν μια θέση, μια καρέκλα. Και το έκαναν αυτό σκοπό ζωής. Έτσι ήρθε το πλήρωμα του χρόνου και είδαμε πολλά άσχημα πράγματα να συμβαίνουν. Να χρησιμοποιούν τη βουλευτική τους ασυλία για σκάνδαλα, για να φάνε λεφτά, να υπονομεύσουν συναδέλφους, πολύ εύκολα άλλαζαν κόμματα. Χρησιμοποίησαν την πολιτική για δικό τους όφελος, κάτι που συμβαίνει και στο «Δάφνες και Πικροδάφνες», σε μικρότερο βαθμό, γιατί οι ήρωες είναι κομματάρχες που βρίσκονται πίσω από υποψηφίους.
Τι πρέπει να γίνει στη χώρα για να πάψει ένα έργο όπως το «Δάφνες και Πικροδάφνες» να είναι διαχρονικό;
Δεν νομίζω ότι θα πάψει ποτέ να είναι διαχρονικό. Έχουμε σαν λαός κάποια χούγια που δεν μπορούμε να αποβάλουμε. Και καλά και κακά. Ο ελληνικός λαός δεν θα πάψει ποτέ να είναι φιλότιμος, άμεσος στον τρόπο επικοινωνίας του με τους άλλους, όπως και δεν θα πάψει ποτέ να είναι συμφεροντολόγος, να είναι και παρτάκιας. Επίσης, κάποια γεγονότα, όπως ο Εμφύλιος και η Χούντα, διαπότισαν τη νοοτροπία των Ελλήνων. Από το ’81 και μετά είδαμε μια τεράστια στροφή, υπήρχε μια ασυδοσία στο πολιτικό σκηνικό, ο λαός άκριτα έβγαλε πάρα πολλά λεφτά, δεν τα διαχειρίστηκε σωστά και νομοτελειακά η κατάσταση οδήγησε εδώ. Γιατί όταν έχεις μια βρύση ανοιχτή που συνέχεια τρέχει νερό, κάποια στιγμή θα στερέψει.
Η υπόθεση εκτυλίσσεται στην Τρίπολη. Αν μπορούσες να παρέμβεις στο κείμενο και να θέσεις ως τόπο της ιστορίας μια άλλη πόλη της Ελλάδας, ποια θα επέλεγες;
Νομίζω ότι ο Κεχαΐδης είχε λόγο που το τοποθέτησε στην Τρίπολη και δη μεταπολιτευτικά. Τότε η Πελοπόννησος ήταν πολύ ισχυρή κομματικά σαν περιοχή και από εκεί πέρασαν οι περισσότεροι μετέπειτα παράγοντες που καθόρισαν το πολιτικό σκηνικό. Αν μπορούσα να το τοποθετήσω κάπου τώρα, δεν θα ήταν σε συγκεκριμένη πόλη. Θα ήταν στην Ελλάδα.
Και οι τέσσερις ήρωες υποθέτω ότι είναι παραδείγματα προς αποφυγή. Ποιος από τους τέσσερις ήρωες έχει τις πιο αγαθές προθέσεις;
Ο πιο ηθικός από όλους, σε εισαγωγικά, είναι ο Κώστας. Μένει ταγμένος σε μια ιδέα αλλά στο δεύτερο μέρος γίνεται μια ανατροπή σε σχέση με αυτό το πρόσωπο. Ο μικρότερος από όλους, ο Αλέκος, δεν έχει κανένα πολιτικό συμφέρον, μπαίνει πολύ πιο αγνός στην πολιτική. Ο Τάσος και ο Βασίλης, τον οποίο υποδύομαι, είναι οι πλέον διεφθαρμένοι. Με έναν τρόπο, αυτοί ήταν οι τέσσερις τύποι ανθρώπων που έφτασαν την Ελλάδα μέχρι εδώ. Είναι τόσο φρέσκο έργο, παρ’ όλο που είναι γραμμένο πριν από 40 χρόνια, γιατί ακριβώς είμαστε εμποτισμένοι, όχι όλοι, με αυτή την συμφεροντολογική ματιά.
Με ποιον από τους τέσσερις νιώθεις πιο κοντά;
Από την άποψη του κυνηγιού της επιτυχίας, του άπιαστου ονείρου, συμφωνώ και με τους τέσσερις. Δεν συμφωνώ με τις πρακτικές που χρησιμοποιούν για να το κατακτήσουν. Ποθούν να διαμορφώσουν τα πολιτικά πράγματα, να κατέχουν θέσεις καίριες για να επηρεάσουν το πολιτικό σκηνικό αλλά ουσιαστικά είναι τόσο μίζεροι και τόσο μεγάλοι ταυτόχρονα, που είναι τραγικά πρόσωπα.
Η θεατρική ομάδα Enigma δείχνει μια ιδιαίτερη αγάπη στο έργο του Δημήτρη Κεχαΐδη. Πρώτα «Το Τάβλι», τώρα το «Δάφνες και Πικροδάφνες». Για ποιο λόγο; Υπάρχουν άλλοι θεατρικοί συγγραφείς που σε εμπνέουν ώστε να σκηνοθετήσεις και να παρουσιάσεις τα έργα τους;
Θέλουμε να γίνει σημείο αναφοράς η ενασχόλησή μας σαν ομάδα με το ελληνικό κείμενο είτε με πιο σύγχρονες προσεγγίσεις σε κλασικά κείμενα, είτε να βρούμε ανθρώπους της εποχής μας που γράφουν και να ανεβάσουμε κείμενά τους. Έχω στο μυαλό μου το «Μάνα, Μητέρα, Μαμά» του Διαλεγμένου σε μια πιο σύγχρονη ανάγνωση και επίσης μια παρουσίαση τριών μονολόγων του Καμπανέλλη (Ο Επικήδειος, ο Πανηγυρικός και το Αυτός και το Πανταλόνι του). Όλα αυτά βέβαια αργότερα.
Info
«ΔΑΦΝΕΣ ΚΑΙ ΠΙΚΡΟΔΑΦΝΕΣ»
των Δημήτρη Κεχαΐδη-Ελένης Χαβιαρά
από τη Θεατρική Ομάδα ENIGMA
Σκηνοθεσία: Κυριάκος Δανιηλίδης
Σκηνικά-Κοστούμια: Εύη Μποκοβού
Φωτισμοί: Γιώργος Ζίγκας
Παίζουν οι ηθοποιοί: Στέλιος Αμανατίδης, Κώστας Γακίδης, Βαγγέλης Δαλλές, Κυριάκος Δανιηλίδης.
Το Facebook event της παράστασης
Παραστάσεις: 18 Φεβρουαρίου – 12 Μαρτίου 2017
Ημέρες και ώρα παραστάσεων: Σάββατο στις 18:00 και Κυριακή στις 21:15
Εισιτήρια: Γενική είσοδος: 10,00€, Φοιτητικό, ανέργων, ΑΜΕΑ, 8,00€, Ατέλειες – ομαδικά 6,00€
Πληροφορίες-κρατήσεις θέσεων: 697 308 7856, 2310888894
Θέατρο Αμαλία (Αμαλίας 71, τηλ. 2310888894)